25-5-2020 om 12:24 Door Simone van de Wijdeven
RAVENSTEIN – ‘Hoe kun je een positieve draai geven aan de coronacrisis?’ Deze vraag legt schrijfster Simone van de Wijdeven voor aan iemand die deel uitmaakt van onze maatschappij. Enige voorwaarde is dat hij of zij iets positiefs uit deze coronaperiode haalt. Deze keer is het woord aan Joost Vlemmix (foto), goudsmid in Ravenstein.
Joost, wie ben je, wat doe je?
“Ik ben Joost Vlemmix en ben goud- en zilversmid, net als mijn vrouw Tanja. Samen hebben we al meer dan 25 jaar een atelier in Ravenstein in goud- en zilversmeden. We hebben een extra medewerker, Bob van Bergen. We maken sieraden, restaureren religieus zilver werk. Daarnaast taxeer ik edelstenen en geef ik les in goudsmeden. We hebben twee volwassen kinderen.”
Op welke manier heeft corona invloed op jouw werk en privéleven?
“Ik ben mijn carrière als goudsmid begonnen in 1987 in Den Haag. Ik was leergierig en wilde in het topsegment van het vak goudsmeden werken. Ik zette alles op alles voor een goede stageplek. Die vond ik bij Anton Hartman, destijds een vooraanstaande goudsmederij in het westen van het land. De stage was van korte duur, want de crisis brak uit en veel smeden in de ateliers werden ontslagen. Ook ik moest als leerling vertrekken. Maar jong en ambitieus als ik was, gaf ik niet op. Qua karakter ben ik een doorzetter, ik werk hard en daarom kon ik in 1993 mijn eigen atelier opzetten in Ravenstein. Wij hadden een goed lopend atelier, we kregen veel opdrachten. Op een gegeven moment mocht ik zelfs het Koningshuis tot mijn klantenkring rekenen. De zaak liep goed totdat er in 2007 wederom een crisis kwam. Ik heb toen bijna Bob moeten ontslaan. Zilver- en goudsmeden zijn meteen de dupe van een crisis, omdat mensen hun geld vasthouden. Als juwelenmaker zitten wij in het duurdere segment van luxeartikelen. Dat is het eerste waar mensen op bezuinigen. Het duurt extra lang voordat onze zaken weer goed lopen. Klanten moeten het vertrouwen in de economie herwinnen en pas dan durven ze weer geld aan juwelen te besteden. Je moet als goud- en zilversmid daarom snel schakelen. Het beste antwoord op een crisis is diversiteit en het afstoten van wanbetalers.”
Religieus zilverwerk
“Ik heb geleerd om nieuwe activiteiten te ontwikkelen om zo risico’s te spreiden. Daarom ben ik me na de tweede crisis gaan toeleggen op het restaureren van religieus zilver werk, zoals kelken van bisdommen. Dat heeft mijn atelier toen niet alleen gered, maar ik heb er erg veel plezier in gekregen. Een juwelierszaak verkoopt alleen maar juwelen. Voor deze ondernemers betekent een crisis vaak een ondergang. Als ambachtsman ben je flexibel. De derde crisis die ik nu meemaak, deze coronacrisis, heeft weer een enorme impact. Alleen het grote verschil met de zware periodes uit 1987 en 2007 is dat gezondheidsproblemen aan de basis staan van deze noodsituatie. Een groot deel van de maatschappij ligt stil om ernstig zieke mensen op te vangen en de zorg te kunnen bieden die er nodig is. De economische crisis is het gevolg, de voorafgaande keren was de economische crisis de oorzaak.”
Heeft dat voor jou andere gevolgen?
“Financieel gezien hebben we het deze keer ruimer. Maar het belangrijkste is onze gezondheid. Mijn vrouw is reumapatiënt en behoort dus tot een risicogroep. Wij vermijden elk contact om haar niet bloot te stellen aan mogelijke besmetting. We realiseren ons terdege wat het coronavirus voor leed kan toebrengen, want mijn broer heeft diabetes en heeft aan een zijden draadje gehangen op de IC in het ziekenhuis in Uden. Je begrijpt dat mijn focus volledig ligt op het beschermen van mijn familieleden, onder wie ook beide moeders, die nog op zichzelf wonen.”
Fraaie ontwerpen
“Als ik gerustgesteld ben dat het met mijn omgeving goed gaat, dan komt er ruimte in mijn hoofd voor mooie projecten. Eindelijk heb ik tijd om fraaie nieuwe ontwerpen te bedenken en te maken. Tot nu toe kon ik daar alleen maar van dromen, omdat de klant nu eenmaal koning is en altijd voorrang krijgt. Ik weet echter uit ervaring dat ik mijn prachtigste meesterstukken in de crisisjaren heb gemaakt. In zware tijden gebruik je minder grondstoffen en dat vergt het uiterste aan vakmanschap. Kijk maar eens naar de periode van de Art Deco. Die bloeide volop tussen 1910 en 1965. In die tijd verliep de wereldhandel moeizaam en moest men roeien met de riemen die men had. Er was weinig basismateriaal beschikbaar, maar kijk eens wat een prachtstukken uit die tijd! Tijdens een crisis grijpt namelijk iedereen naar de goudmarkt en edelstenen. Voor goudsmeden betekent dit een extra belemmering om mooie sieraden te kunnen blijven produceren. Wat ga je dan doen? De werkstukken die je ooit vervaardigd hebt, maar nooit verkocht, ga je omsmelten puur voor het materiaal. Je gaat dan lichte in plaats van zware sieraden maken. De schoonheid van het juweel zit hem dan niet meer in het gewicht, in het goud, in het materiaal, maar in het ambacht. Juist een crisis daagt de goudsmid uit tot enorme creativiteit. Het is zijn kans om de meest bijzondere juwelen te bedenken en vervaardigen.”
Medemens
“Bezig blijven, creatief zijn, dat is belangrijk voor een ondernemer om te blijven bestaan. Stilstaan of erger, voor de tv hangen en naar alle ellende kijken, daar word je niet vrolijk van. Sterker nog, dat is niet gezond noch voor lichaam noch voor geest. Ik hou mijn dagelijks werkritme aan. Wel maak ik ’s avonds bewust tijd vrij om iemand te bellen van wie ik weet dat die eenzaam is. We bellen ook vaker met de kinderen. En wat ik ook fijn vind, is mijn vrouw verrassen met het afronden van allerlei klussen in huis, die in de loop der jaren zijn blijven liggen. Ook dat ontlast je geest.”
Wat brengt deze crisis voor de toekomst? En waar hoop je op?
“Ik mis op dit moment heel erg mijn sociale contacten en het lesgeven. Ik hoop natuurlijk dat deze contacten dadelijk weer zijn toegestaan en zich gaan normaliseren. Voor mijn vakbroeders hoop ik diep uit mijn hart dat ze kunnen blijven werken in het vak goud- en zilversmeden. Het zou geweldig zijn als het goudsmedengilde zelfs sterker uit de strijd komt dan voor de coronacrisis. Als ambachtslieden ondersteunen we elkaar in moeilijke tijden, of dat nu is met het uitlenen van gereedschap, het tijdelijk overnemen van een klant bij ziekte of het geven van adviezen. Ik ben trots dat wij dit als gilde voor elkaar over hebben. Daarnaast zien we nog meer toe op het kopen van ‘groen goud’. Er bestaan goudverkopers, van wie je weet dat het goud op oneerlijke wijze is verkregen, waarbij zowel natuur als mens heeft moeten lijden. We waken ervoor dat we alleen goud inkopen bij betrouwbare handelaren.”
Gelukkig mens
“Ik ben heel blij dat ik een ambacht uitoefen. Ook mijn kinderen hebben voor een ambacht gekozen. Ze werken met hun handen en geest. Max is goudsmid, Noa chocolatier. Ik kan alleen maar bevestigen wat mijn ouders vroeger tegen mij zeiden: wie een vak heeft geleerd, werkt met handen en geest, heeft altijd werk en is een gelukkig mens. En dat ben ik.”
Joost Vlemmix (1964)
Partner, twee volwassen kinderen
Ondernemer
Levensmotto: ‘Wie met zijn handen en geest werkt is een gelukkig mens’
Over Simone van de Wijdeven
Simone van de Wijdeven studeerde Franse Taal en Letterkunde, Russisch, Journalistiek en Mediation. Ze is tolk/vertaler Frans en Russisch en schrijft columns, interviews, persberichten, websites. Ze heeft een luisterend oor en kan zich heel goed inleven in de gevoelens van anderen. Ze schrijft voor ArenaLokaal, De Linguaan, het tijdschrift van het NGTV (Nederlands Genootschap voor Tolken en Vertalers) en voor het Tijdschrift Conflicthantering van de Nederlandse Mediatorsvereniging.
In 2017 verscheen haar eerste boek: Aminata, tussen Hoop en Vrees.
Ze is lid van de Rotary Schaijk – Land van Ravenstein en ze zet zich vrijwillig in als buurtbemiddelaar voor Ons Welzijn in de gemeente Oss.
Simone van de Wijdeven
Telefoon: 06-18165524
Mail: simonestv@home.nl
Www.simonevandewijdeven.nl